Ten album został wyprodukowany nie tylko zgodnie z najlepszymi metodami obróbki materiału dźwiękowego, ale w tolerancji nagrania analogowego wyprzedza niemal wszystkie dostępne analogowe płyty testowe. VINYL ESSENTIALS – THE ULTIMATE PICKUP TEST RECORD jest czymś więcej niż tylko dodatkiem. To precyzyjny instrument dla perfekcjonistów dźwięków z vinylu. Track 1: Identyfikacja kanałów Za pomocą tej ścieżki można stwierdzić, że Twój zestaw stereo ma prawidłowo ustawiony balans kanałów. Najpierw rozbrzmiewa dźwięk z lewego kanału, drugi z prawego, a trzeci dźwięk powinien być słyszalny dokładnie ze środka. Jeśli kanały są zamienione to znaczy pierwszy sygnał słychać z prawego kanału, a drugi z lewego może to sytuacja taka może mieć wiele przyczyn. Np. # Zamienione okablowanie ramienia gramofonu # Odwrotne podłączenie gramofonu do wzmaczniacza # Niewłaściwe podłączenie kabli lub kolumn głośnikowych. Zaleca się systematyczne sprawdzenie potencjalnych źródeł nieprawidłowości i skorygowanie ustawienia kanałów. Jeśli kanały lewy i prawy nie brzmią równo, pomimo poprawnego ustawienia (sygnały testowe 1 i 3), lub sygnał testowy 2 ma tendencję wybrzmiewania z lewej lub prawej strony, to przyczyną tego, jak wskazuje doświadczenie, nie są niedociągnięcia techniczne (różnice poziomów wkładki gramofonowej czy wzmacniacza, czy też różna skuteczność głośników) lecz akustyczna asymetria pomieszczenia odsłuchowego. W takim przypadku należy poeksperymentować z ustawieniem głośników. Jeśli takie dziania nie doprowadzą do pożądanego efektu, to należy użyć regulacji balansu we wzmacniaczu. Równowaga kanałów zostaje osiągnięta wówczas, gdy sygnał testowy 3 jest słyszalny dokładnie ze środka między głośnikami. Track 2: Test fazy Tylko właściwe fazowo podłączenie wkładki gramofonowej oraz głośników gwarantuje prawidłową przestrzenną precyzyjną lokalizację zdarzeń dźwiękowych. Ta ścieżka zawiera najpierw różowy szum w tej samej fazie i jeśli fazowanie toru akustycznego jest prawidłowe to dźwięk zabrzmi dokładnie ze środka między głośnikami. Nieprawidłowa polaryzacja na okablowaniu wkładki lub głośników da efekt taki jak na ścieżce 2 z przeciw fazowo nagranym dźwiękiem: nie da się zlokalizować źródła dźwięku, jest on przestrzennie nieokreślony. W takim przypadku należy sprawdzić okablowanie wkładki gramofonowej (BIAŁY=sygnał lewego kanału, NIEBIESKI lub CZARNY = masa lewego kanału, CZERWONY=sygnał Prawego kanału, ZIELONY=masa prawego kanału) oraz podłączenie głośników. Jako pomoc należy przyjąć symbolikę dla plusa i minusa (CZERWONY = plus, CZARNY/ = minus) dla prawidłowego fazowo podłączenia głośników. Trzeci sygnał testowy – różowy szum w przeciw fazie służy do dodatkowej kontroli najważniejszych parametrów dźwięku. Tracks 3 i 4: Na ścieżce 3 na lewym kanale zostały nagrane z pełnym wysterowaniem krótkie impulsy szumu w celu określenia przesłuchu na kanał prawy. Na prawym kanale zostały nagrane szumy z poziomem -25dB, -30dB, -35dB z przerwą w miejscach, gdy lewy kanał jest w pełni wysterowany. Do sprawdzenie przesłuchu z lewego na prawy kanał używamy do odsłuchu wyłącznie kanału prawego! Po dźwięku pilotującym zostaje powtórzona pięciokrotnie sekwencja dźwięków szumu na przemian z przesłuchem kanału. Przy takim samym poziomie szumu testowego i następującego po nim dźwięku przesłuchu określamy, że przesłuch wynosi np -25dB. Jeśli sygnał przesłuchu jest głośniejszy to oznacza, że przetwornik nie osiąga tej wartości. Na ścieżce 4 (TRACK 4) mamy ustawiony test przesłuchu dla kanału lewego. Mała uwaga: niektóre bardzo dobre przetworniki osiągają wartości niewiele lepsze niż -25 decybeli. Różne wartości przesłuchu z kanału lewego na prawy i z prawego na lewy odsłuchiwane w jednym teście świadczą o niewłaściwym ustawieniu wkładki. Za pomocą poziomicy należy ustawić gramofon idealnie poziomo. Następnie należy ustawić wkładkę tak, aby grot igły z płaszczyzną płyty tworzył dokładnie kąt 90 stopni. Nie należy się ociągać z regulacją bo złe ustawienie igły może się skończyć uszkodzeniem diamentowej igły. Ustawienie poziome igły nie jest zależne od typu płyty i to różni je od ustawienia pionowego (VTA). Jest ono zależne od tego, jak płyta została wytłoczona ponieważ głębokość prowadzenia igły w rowku płyty 180 gramowej jest inna niż dla cieńszych płyt 120 gramowych. Rozsądny kompromis zostaje osiągnięty gdy ramię gramofonu, przy obserwacji z boku, jest równoległe do płaszczyzny płyty. Ponieważ poprawne ustawienie VTA przy użyciu sygnału testowego jest prawie niemożliwe, to zalecamy użycie jako właściwego - nagrania wokalu kobiecego w pełnym wysterowaniu. Dzięki podniesieniu czy opuszczeniu ramienia o dziesiąte części milimetra w rowek można w zaskakująco cudowny sposób doprowadzić do optymalnego ustawienia. TRACK 5: test prowadzenie igły To test na ocenę prowadzenia całego układu mechanicznego ramienia. Na płycie nagraliśmy częstotliwość 315 Hz, dla której ślad rowka, jego amplituda (głośność) zmienia się od 40 μm do 100 μm (1 μm = 0,001 mm) w sposób ciągły w 10 μm krokach. Każdy test zostaje zapowiedziany w języku niemieckim, a następnie w angielskim. Im większa wartość zostanie osiągnięta tym modulacja może być pozbawiona zniekształceń. Jednak jest to tylko jedna strona medalu. Równie ważna jak zdolność prowadzenia igły jest sprawa równomierności zniekształceń w obu kanałach. O tym za chwilę. Przed rozpoczęciem testu prosimy o rygorystyczne wypoziomowanie urządzenia jak i dokładne ustawienie azymutu oraz VTA (patrz część 3 i 4). Należy starannie zbalansować ramię i o ile ustawienie nacisku jest niewiarygodne, należy użyć w tym celu niemagnetycznej, precyzyjnej wagi do pomiaru nacisku igły gramofonowej. Cały proces regulacji, przy użyciu płyty, należy zacząć od minimalnej wartości nacisku zalecanej przez producenta i zwiększać ją stopniowo do maksymalnej zalecanej wartości. Podobnie należy ustawić korekcję antyskating. W przypadkach wątpliwych należy się kierować raczej maksymalnymi ustawieniami zalecanymi przez producenta ponieważ niewielkie wartości siły nacisku prowadzą do szybkiego ścierania krawędzi rowka, a zbyt duże do jego wyrobienia. Jeśli jeden kanał zniekształca wyraźnie mocniej niż drugi, to należy zmienić siłę układu antyskating do takiej wartości by oba kanały brzmiały równomiernie. Granicę siły nacisku można poznać po tym, że w obu kanałach zaczyna być słyszalne „trzeszczenie”. Nigdy nie próbujcie Państwo przekroczyć tym trzeszczeniem maksymalnego naciski zalecanego przez producenta. Może to doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń wkładki gramofonowej lub Państwa cennej płyty. Część systemów to takie, w których igła wykazuje dużą podatność na nacisk, a prowadzenie igły w rowku odbywa się z małym tarciem jednak większość ma małą podatność igły i takie systemy przeważają na rynku. Nie oznacza to, że system który osiąga 80 czy 90 μ należy automatycznie faworyzować przed systemem, który osiągnął 60 μ. Świadectwem tego są niektóre wkładki typu moving-coil. Nie martwcie się Państwo, że wasz ulubieniec nie jest siłaczem w tej dyscyplinie. Ten test prowadzenia igły ma za zadanie określić możliwości ramienia/systemu, a nie przekroczyć fizyczne możliwości tego układu. VINYL ESSENTIALS nie oferuje żadnej dedykowanej ścieżki do regulacji układu antyskating – co jest chyba zrozumiałe. Te puste ścieżki mają raczej podtekst techniczno-fizycznych wskaźników o charakterze raczej irytującym niż informującym. Ponieważ siła anyskatingu zależy silnie od zastosowanego szlifu diamentowej igły, to nawet przy jednokrotnym przebiegu przez pusty rowek tworzy ona na nim swoje własne ślady – co przy wielokrotnym odsłuchu może prowadzić do mniej lub bardziej fałszywych wyników. TRACK 6: TEST REZONANSOWY RAMIENIA/SYSTEMU Każdy układ ramienia/systemu prowadzącego ma swoją indywidualną częstotliwość rezonansową. Jej idealna wartość powinna leżeć w okolicy 10 Hz. W zasadzie ramienia z dużą efektywną masą (> 15 gramów) szczególnie dobrze harmonizują z wkładkami o małej podatności (< 15 μ/mN), podczas gdy ramiona o niewielkiej efektywnej masie (< 10 gramów) pasują lepiej do wkładek o dużej podatności (> 20 μ/mN). Większość systemów oferuje obecnie ramiona ze średniego zakresu (ok. 10 – 15 gramów) jak i wkładki ( ok. 15 - 20 μ/mN). Za pomocą testu rezonansu mogą się Państwo przekonać, czy wasz system wkładka/ramię tworzy mniej lub bardziej udane małżeństwo. Nasze ścieżki (poziom/pion) zawierają dźwięk pilotujący, a za nim ścieżkę z niesłyszalną częstotliwością (16 do 4 Hz) która ma wywołać rezonans. Dźwięk pilotujący sygnalizuje częstotliwości zgodnie z opisem: • 1 „pikniecie” krótkie = 16Hz • 2 „pikniecia” krótkie = 14Hz • 3 „pikniecia” krótkie = 12Hz • 1 „pikniecie” długie = 10Hz • 2 „pikniecia” długie = 8Hz • 3 „pikniecia” długie = 6Hz Częstotliwość rezonansową testowanego ramienia/systemu można poznać po dźwięku, który może zmieniać od drżenia do „ćwierkania” ton pilotujący. Czasami efekt jest bardziej wizualny gdy igłę widać podskakującą w rowku. Jeśli rezonans leży w zakresie 12 do 8 Hz to ramię i wkładka są doskonale zharmonizowane. Jeśli leży poza tym zakresem to należy podjąć działania. Dla przykładu, gdy rezonans leży w okolicy 14 Hz, czyli w pobliżu sygnału użytkowego, to może wpłynąć na odtwarzanie przy bardzo niskich dźwiękach organów. Wówczas system z ramieniem o małej lub normalnej podatności powinien zostać wyposażony we wkładkę o dużej podatności (alternatywnie można zwiększyć tłumienie posiadanego ramienia). Dokładnie odwrotne efekty są przy niskiej częstotliwości rezonansowej (np. 6 Hz), która to kombinacja generuje poddźwiękowe (subsoniczne) zakłócenia mogące wpłynąć na zakres słyszalny. Zaleca się wówczas, dla ramienia o małej lub normalnej masie użyć wkładki o niskiej podatności. STRONA 2 -- TRACK 1 + 2: Test prowadzenia igły Aby uniknąć nadmiernego zużycia przy testowaniu, na drugiej stronie VINYL ESSENTIAL umieściliśmy dwie dodatkowe ścieżki testu rezonansu ramienia/systemu. Zalecamy używanie ich zamiennie. Mocno obciążona igła powoduje, podczas testu, punktowe rozgrzanie vinylu do kilkuset stopni, a to wymaga czasu na schłodzenie by uniknąć deformacji powierzchni rowka. Można powtórzyć starą prawdę: wielokrotne odtwarzanie tego samego fragmentu płyty jest jedną z głównych przyczyn wcześniejszego zużycia rowka.